TÜM YÖNLERİ İLE SINAV KAYGISI YAŞAMANIZIN NEDENLERİ

‘’Bu sınavlar çok gereksiz. Bu bilgilerin sorulması çok saçma. Hayatımda ne zaman işime yarayacaklar ki? Ben asla bu sınavdan iyi alamayacağım. Yine başaramayacağım gibi birçok düşünceyi dile getirmiş veya etrafınızda sınava girecek insanlardan çok sık duymuş olabilirsiniz. Sınav kelimesini duymak bile sizi tedirgin edebilir. Özellikle çocuklar eğitim sürecinde birçok sınava girer ve kaygı yaşar. Bu içinizde var olan durumun öncesinde, anında veya sonrasındaki sonuç ve yaşantılara yönelik endişe duygunuzdur. Bu tedirginliği yaşamanız gayet doğaldır. Çünkü sizin için ulaşmak istediğiniz hedeflerde çok önemli bir araç olabilir. Ancak sınav sizin için bir araç olmasının yanı sıra kaygı yaşamanızın sebebi olabilir.

Sınav kaygısı yaşamanızın birçok sebebi olabilir. Örneğin daha önce girmiş olduğunuz bir sınavdan aldığınız olumsuz bir sonuç ile bundan sonraki sınavlarda da aynı sonucu alacağınızı düşünebilirsiniz. 1 sene boyunca hazırlanmış olduğunuz üniversite sınavının sonucu beklediğiniz gibi olmayabilir. 2. sene tekrar hazırlandığınızda yine aynı sonucu elde etme kaygısı zihninizi meşgul edebilir. Ama ben sınavdan sonra tüm soruları doğru cevaplayabiliyorum diyebilirsiniz. Evet bu sizin bilgi eksikliğinizden kaynaklı bir sorun olmayabilir. Ancak sınav öncesinde geçmiş başarısızlıklarınızın tekrarlanacağını düşünerek sınavda kendinizi kontrol edemeyebilirsiniz. Bu yüzden doğru bildiğiniz soruları o anda net bir şekilde okumak bile sizin için zor olacaktır. O anda aklınızda olan tek düşünce bu sınavında önceki sınavlar gibi kötü sonuçlanacağı ve başaramayacağınızdır. Tam o anda sınavda değil sınav sonrasında kendinizi düşünmektesiniz.

Başka bir şekilde bakıldığında sınava yönelik bilgi eksiklikleriniz olabilir. Bu yüzden sınavdan asla iyi alamayacağınızı düşünürsünüz. Bilgi eksikliği sonucu bu düşünceniz gerçek olur. Bu andan sonraki gireceğiniz sınavlar için, size kötü bir örnek olacak sınavı sonlandırmış olursunuz.

Bilgi eksikliği ve geçmiş sınavlara yönelik olumsuz yaşantılarınız dışında ailenizin sizden beklentileri de başarısız olmanızda bir etken olabilir. Size karşı yükledikleri beklenti sizi gergin hissettirebilir. Okul birincisi olduğunuz için aileniz sizden bu birinciliği bırakmamanızı ve kesinlikle bunu başaracağınızı söylüyor. Ancak ailenizin bu beklentisi sizi stresli hissettiriyor ve her an okul birinciliğini kaybetme korkusu ile sınava giriyorsunuz. Sınava girmeden önce kesin birinciliği kaybedeceğim. Ailem benden utanacak. Bu sefer başaramayacağım gibi birçok düşünce ile tüm dönem sınavları bir kabusa dönüşebilir. Bu düşünceler zihninizi meşgul ederken sınava odaklanmak sizin için bir hayli zor olacaktır.

Tüm bunlara sahip olmadığınız anlarda da kaygılı hissedebilirsiniz.

Bazı zamanlarda ise yarım saatim daha olsa çok daha iyi alacaktım diyebilirsiniz. Zamanı kontrol etme noktasında sorun yaşayabilirsiniz. Sınav öncesinde zamanı kontrol edemezsem tüm soruları cevaplayamam ve kesin kötü alırım gibi bir düşünce sizi strese sokabilir. Bu noktaya kadar sınavlarda kaygı yaşamanıza sebep olabilecek tüm durumlara dikkat ettiğinizde hangi sebep olursa olsun sınav öncesinde sizi olumsuz etkileyen düşüncelerin olduğunu görürsünüz. Bu düşünceler sınav öncesinde oluşarak sınav anı ve sonrasına yöneliktir.

Sınav öncesinde var ettiğiniz bu kaygı ile sınav anında okuduğunuzu anlayamaz, öğrendiğiniz bilgileri aktaramaz ve dikkatinizi toplayamazsınız. O anda odaklandığınız sınavın içeriği değil sınavın kendisidir. Etkileri sadece bununla kalmayarak sınav öncesi veya sınav anında terleme, vücutta titreme, mide bulantısı, huzursuzluk, ağızda kuruluk ve uyku sorunları gibi birçok problem ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Tüm bu kaygı sonucunda elde edilen başarısızlık ile derslerden daha fazla uzaklaşmak ve kaçmak istersiniz. Bu yüzden derslerdeki başarınız giderek düşer.

Tüm bunları incelediğinizde sınav kaygısını yaşamanıza sebep olacak birçok faktörü ve bu faktörler sonucunda bedeninizin verdiği tepkileri görmüş oldunuz. Eğer kaygınızın sebebi bilgi eksikliği ise bu eksikliği gidermelisiniz. Ancak diğer sebepler ise ”Sınav Kaygısının Üstesinden Gelmek İçin Yapılacaklar” yazımızı ziyaret edebilirsiniz.

KAYNAKÇA

S, Tugan. (2016). Lise öğrencilerinde sınav kaygısı ve akademik başarı ilişkisi.  Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi.

Alyaprak, İ. (2006). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerde sınav kaygısını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.

İnanç, Egemen Hanımoğlu & Banu Yazgan. (2011).  Seviye Belirleme Sınavına Girecek Olan İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinde Sınav Kaygısı, Mükemmeliyetçilik ve Anne-Baba Tutumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Cilt 20, s. 351-366.