Çocuklar Neden Dikkat Sorunu Yaşar?

Dikkat eksikliği sorunları özellikle okul çağındaki çocuklar tarafından dile getirilen bir sorundur. Dikkat eksikliği ile ilgili bir çalışma yapabilmeniz için ilk olarak dikkat eksikliğinin sebebini bilmeniz gerekmektedir. Dikkat eksikliğinin sebeplerinden ilk ve daha kolay olanı dış faktörlerdir.

• Çocuğunuz evde çok dikkatli bir şekilde ödevlerini yapıyor ancak veli toplantısına gidiyorsunuz ve öğretmeni çocuğunuzun derslerde hiç dikkatli olmadığını söylüyor. Bu durum karşısında şaşırabilirsiniz.

Tam tersi şekilde çocuğunuz okulda derslerinde çok dikkatli olurken evde hiçbir şekilde dikkatini veremiyor olabilir.

•  Okulda çocuğunuz yanında oturan arkadaşının sürekli bir şekilde kalem kutusu ile oynaması sonucu derse odaklanamıyor olabilir. Aynı şekilde okulda tüm ortam sağlandığı için dikkatini derslere verebilen çocuk evde sesli bir ortam olduğu için dikkatini toplayamayabilir. Ders çalışma masasının yanında bulunan bir tablet onun dikkatini sürekli dağıtabilir.

Eğer çocuğunuzdaki dikkat eksiliği dış faktörlerden kaynaklı ise bu faktörleri düzenleyerek bu sorunu kolaylıkla aşabilirsiniz. Eğer çocuğunuzun dikkat eksikliği sorunu dış faktörlerden kaynaklı değilse bu daha kalıcı bir durum olabilir. Bu yüzden daha fazla çalışmayı gerektirir. Tüm bunlar ile birlikte çocukların zevk alma ve keşfetme noktaları bir yetişkinden çok daha fazladır. Her an keşfetme arzusunda olan çocuk dikkatini birden fazla noktaya odaklamaya çalışabilir. Dikkat seviyesi başka alanlara da bölündüğü için tek bir alan üzerinde dikkat seviyesi düşük seviyede olarak düşünebiliriz. Karnınız aç olduğunda başka hiçbir şeye yeteri kadar odaklanamazsınız. Çünkü o anda dikkatinizi dağıtan ve daha çok sizi cezbeden yemek yeme arzusu zihniniz de sizi meşgul etmektedir. Keşfetme arzusu ile hareket eden çocuk harekete geçmeden önce durup düşünmez ve planlı bir şekilde hareket etmez. Bu yüzden dikkat eksikliği ile birlikte dürtü kontrol sorunları yani düşünmeden hareket etmek kendisini çok fazla bir şekilde gösterir. Toplumda bu noktada çocuğum çok hareketli ve hiperaktif sözlerini çok fazla duymaktayız.

Tüm bunlardan yola çıkarak çocuklarda dikkat eksikliğini 3 başlıkta toplayabiliriz:

1. Çevresel Faktörler: Ortamın odaklanma adına elverişli olması gerekir. Isı, ışık, ses vb.

2. Kişisel Faktörler: Çocuk dikkatini toplamayı zihinsel sürecinde öğrenememiş olabilir. Az önce ele aldığımız gibi çocuklar yoğun bir şekilde dünyayı keşfetmeye çalışır ve aynı anda birden fazla olaya odaklanma çabası içine girer. Tek bir alana odaklanma konusunda henüz farkındalık kazanmamıştır.

3. Fiziksel Faktörler: 5 duyu organlarından herhangi birinde yetersizlik olması durumudur. Örneğin gözlerinde sorun yaşayan çocuğun arka sıralarda oturup tahtadaki yazıyı okuyamaması ve derslerindeki başarısının düşmesi buna bir örnektir.

DİKKAT DAĞINIKLIĞI VE DİKKAT EKSİKLİĞİ AYNI ŞEY DEĞİLDİR!

Günümüzde dikkat eksikliği ile dikkat dağınıklığı arasındaki fark sıklıkla karıştırılır ve her çocuk dikkat eksikliğine sahip gibi bir tutum sergilenir. Ancak ikisi arasında önemli farklılıklar bulunur.

• Dikkat dağınıklığında unutulan eylemler kısa süreli olur ancak dikkat eksikliğinde bu süre daha uzun olmaktadır.
• Dikkat eksikliği gündelik yaşamın her alanında görülebilir ve bu yüzden sakarlık sık sık karşımıza çıkar.
• Dikkat eksikliği ile birlikte hiperaktivite ve dürtü kontrol sorununu görebiliriz. Ancak dikkat dağınıklığında çocuklar genellikle kendisini dış çevreden soyutlar. Dikkat eksikliğinde çocuk dikkatini, dünyayı keşfetmek amacı ile her şeye odaklamaya çalıştığı için düşünmeden hareket edebilir.
• Dikkat eksikliği takip edilmesi uzun bir zaman gerektiren bir sorundur. Dikkat dağınıklığı ise çocuğun o dönemdeki ruhsal sorunlarının bir tepkisi olarak ortaya çıkabilir.

KAYNAKÇA

S, Şenol, E İşeri, Aİ Koçkar. (2006). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu. bilimteknik.tubitak

L, Kayaalp. (2008). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu.  Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi.

Yavuzer, H. (2019). Çocuk Psikolojisi (Cilt 4. Basım). Remzi Kitapevi

N Keser, EG Kapçi, A Özer. (2012). Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun incelenmesi: Aracı ve etkileşim değişkenleri ile bir model testi.              Yeni Symposium.